Dit is een ouder verslag uit 2021
Daar liggen we dan, in de baai van Le Marin op Martinique, tussen misschien wel 1500 andere schepen. Op zijn laatste paardenkrachten, maar met veel witte rook, brengt onze oude vertrouwde Perkins ons zigzaggend tussen schepen en ondieptes door naar wat later blijkt voorlopig zijn laatste rustplaats.
Later op de dag wordt namelijk de motor gestart voor verdere analyse, hij start maar voor het eerst in al die jaren stopt de motor na een minuut er vanzelf mee. Alsof Perky zegt “Snap je het nou nog niet? Wat wil je nog meer van me!”
Dat was het dan…. Onze oude vertrouwde Perkins geeft het na 42 jaar op.
De grote zoektocht naar de oorzaak van het gevolg kan beginnen, is het inderdaad de dieselpomp die Akko al zo lang verdenkt van het onregelmatig lopen van de motor?
Na een korte controle blijkt dat na het zelfstandig stoppen van de motor de kleppen niet meer meedoen en ook de dieselpomp niet meer wordt aangedreven. Dit duid op een serieus probleem in de distributie. Het zou wel eens een klassieke “In de soep gedraaide motor” kunnen zijn.
Na wat evaluerende gedachten komen we al snel tot de conclusie dat Martinique eigenlijk de beste plek is om serieus motorpech te hebben in vergelijking met de locaties waar we de afgelopen 12 maanden waren. Kaapverdië en Suriname zijn prima landen om te zijn, maar voor serieus werk aan een jacht zijn dat niet de ideale locaties.
We gaan in gedachten terug naar 2014 toen we Choctaw aankochten, we trokken toen al de conclusie dat een probleem bij Choctaw het gebrek aan een zwanenhals in de uitlaat is. Bij tochten van vorige schippers is er zeker wel eens zeewater terug via de uitlaat op de zuigers terecht gekomen, bij ons is dat op het IJsselmeer een keer gebeurd maar hebben we schade kunnen voorkomen. Bij eerdere eigenaren heeft dit al zeker de nodig schade toegebracht, je kon aan het blok wel zien dat er door de jaren aan gesleuteld was en er waren al een aantal onderdelen en gereedschappen aan boord die je niet verwacht.
Bij navraag bij eigenaren van vergelijkbare schepen kwamen we er achter dat het eigenlijk een ontwerpfout is. Voor de installatie van een toereikende zwanenhals zou namelijk nogal wat bed-ruimte opgeofferd gaan worden in de uitvoering zoals bij ons de achtercabine is ingericht. Met deze ervaring hebben we in 2017 dit probleem getackeld door een drain te plaatsen in de uitlaatslang net na de waterlock zodat het water nooit meer de motor kan bereiken.
In 2018 heeft Akko de klassieke V-snaar met poellies vervangen door een multi-belt systeem, een goede keus tegen slippen en slijten van de aandrijving naar waterpomp en dynamo. Nu blijkt dat de instructies voor montage een aanhaalmoment voor de bout van de krukaspoelie te zijn vermeld dat slechts 1/3de is van de juiste waarde. Deze bout houdt niet alleen de poelie op zijn plek maar moet er ook voor zorgen dat het krukastandwiel goed klemt, nu drijft net dit tandwiel het belangrijkste gedeelte van de motor aan, de distributie… Dit ging goed tot het spietje brak, wat ook veel eerder had kunnen gebeuren.
Met fluwelen handschoenen wordt de motor door Akko met veel liefde onderhouden, waarop ik wel eens jaloers ben, zeg ik dan wel eens gekscherend. Vooral de laatste 100 draai uren sputtert de motor steeds meer tegen en is Akko steeds vaker te vinden in de machinekamer. Er is een nieuw geluid ontstaan toen we vertrokken uit Kaapverdië. Toen verweten we nog de circulatie pomp die verkeerd aangesloten zat en zorgde voor lucht in het systeem. Waardoor de motor heter is geworden dan normaal. Dit wordt op tijd getackeld. De motor draait weer maar nog steeds met een ander geluid, ouderdom en slijtage concluderen we. In Suriname varen we veel op de motor maar hij laat ons niet in de steek, ook al loopt hij wat onregelmatig en geeft witte rook in zijn neutraal. Bij toeren is er niks aan de hand. Akko verdenkt de kleppen en stelt ze op nieuw af en maakt ook te verstuivers schoon. Het lijkt allemaal wat soepeler te lopen.
Na deze exercitie begint de motor toch te haperen, de ene keer slaat hij wel aan en dan weer niet. Akko verdenkt de kleppen die zijn te strak afgesteld en blijven open staan door de warmte van de motor. Dit overkomt ons ook, als we uit Suriname vertrekken, en de motor nodig hebben om meer hoogte lopen om binnen de vaargeul te blijven. Vanwege de ondiepte die er ligt. Hij laat het af weten maar na een paar uur, als hij is afgekoeld start hij weer. Dit gebeurd ook in het donker bij aankomst Martinique. Het blijken al de laatste stuiptrekking te zijn. Met remreiniger wordt de motor weer aan de praat gebracht, niet Akko zijn favoriete methode maar ja, je moet wat.
Nu we hier goed en vertrouwd liggen, aan twee ankers. Wordt het schip langzaam omgebouwd als werkplaats. Het ene motor onderdeel na het andere wordt gedemonteerd, om op zoek te gaan naar de oorzaak. Akko trekt al snel de conclusie dat hij niet op één lijn ligt met de Franse monteur, waar de taalbarrière ook een probleem is. If you not a mechanic don’t touch it. Nou, dan ben je bij Akko aan het verkeerde adres. Akko heeft dan allang besloten om het zelf te doen, waar ik nog al twijfel. We kunnen toch ook iemand anders zoeken? Akko probeert mij te over tuigen dat ze alleen maar een nieuwe motor willen verkopen terwijl dat misschien helemaal niet nodig en dat er dan continue een monteur over de vloer is die met zijn olie en diesel vingers overal aan zit. Ineens ben ik overtuigd!
We vinden alle informatie en gereedschap op de wal. De haven van Le Marin is er voor ingericht om alle soorten werkzaamheden aan een schip te kunnen of laten doen. Inmiddels wordt er gebrainstormt met Nederland via whats app. Arne van der Kruk wordt een belangrijke spil in onze zoektocht en heropbouw van de motor. Hij is van beroep diesel monteur en heeft al heel wat jaartjes boven motoren gehangen, met veel succes!
Uitlaatspruitstuk, inlaatspruitstuk, luchtfilter, dieselfilterhouder, koelwatertank, warmtewisselaar en waterpomp gaan eraf na dat olie en water zijn afgetapt. Nu is er ruimte om de kop eraf te halen. Uiteindelijk kost het ons 3 dagen om de motor te ontleden. Ook de poelie moet er af om de distributie van de tandwielen te controleren. Een zoek tocht naar juiste poelie trekker en een dopmoer 38 mm kost ons ook een paar dagen, maar met succes!
Alles staat in het teken van onze motor, wat als er een nieuwe motor moet komen? Een ander soort motor word het niet is de conclusie. Dan een gereviseerde Perkins maar die is hier in Martinique niet te vinden. Het op sturen van en motorblok wordt ook nog overwogen, dat wordt een hele opgaven om de motor eruit te krijgen, laat staan erin dat geld trouwens ook voor een ander motorblok. Dit soort acties gaan ook veel geld kosten. Dan is het idee nog even om ons het gat uit te laten slepen en downwind naar curacao te gaan om daar op de kant te gaan want dat is toch het plan als we daar het orkaanseizoen gaan uitzitten. We weten pas meer als we een open hart operatie uitvoeren.
Als de kleppendeksel eraf gaat zien we al snel dat de kleppen open staan en bij verdere inspectie dat er 8 krommen stootstangen in zitten, maar niks duid op een lekke koppakking of een scheur in de kop. Als we dan ook de tandwielen in zicht hebben van de distributie, komt Akko erachter dat het tandwiel op de krukas is los gekomen door een gebroken spi. Dat hadden we niet verwacht! maar dat is wel de conclusie van de kromme stootstangen, want daardoor is de timing van de motor volledig in de soep gelopen. En wat nu ?
Na wat rondvragen krijgen we het kaartje van een andere monteur, Didier, die misschien nog wel onderdelen heeft liggen. We hebben beet! Op 500 meter bij ons vandaan ligt een ouder ferry, die nu dienst doet als werkplaats. Links er rechts ligt een zeilschip voor onderhoud. Akko heeft een keus uit 3 Perkins motorblokken en kiest voor de goedkoopste. Het motorblok aanboord brengen is geen optie dus mogen we daar de onderdelen eraf slopen die we nodig hebben. Met de nodige ervaring van het slopen van onze eigen motor zijn we binnen een halve dag klaar!
Inmiddels ligt de voorpunt vol met dubbele motoronderdelen en ligt Choctaw voorover door al het gewicht. Een tandwiel, 2 spietjes, 8 stootstangen en een kop zijn de cruciale onderdelen die we nodig hebben. Daarbij hebben we nog heel veel reserve onderdelen! Na het schoonmaken van alle onderdelen en heel wat beddenlakens minder als poetslap, blinkt alles weer als nieuw.
Het opbouwen kan beginnen! Iets waar Akko echt naar uit kan kijken. Dit grote project, voor mijn een complexe materie, is voor Akko daar in tegen een echte uitdaging en hoort bij het avontuur, zoals hij zelf zegt. Als assistent doe ik mijn best om Akko te ondersteunen en leer ik ook steeds meer over dit blok metaal wat zich schuil houd in de machinekamer. We kunnen niet wachten tot we het oude vertrouwde motor geronk weer horen pruttelen maar dan nog soepeler!
Inmiddels zijn de bestelde onderdelen binnen. Nieuwe pakkingen en 18 stuks nieuwe kopbouten. De oude kwamen er wel heel uit maar op advies is het beter om nieuwe te gebruiken. Akko heeft in de tussen tijd het nieuwe tandwiel wat op de krukas hoort gemonteerd met de nieuwe spi en de distributie op de juiste timing gezet. Ik als assistente mag dan de oude pakking resten eraf halen zodat Akko de deksel met nieuwe pakking schoon kan terug plaatsen.
Stap twee is de kop! Akko besluit om de “nieuwe” kop te gaan gebruiken omdat de kleppen in deze kop geen krommen stelen hebben, want de kleppen in de oude kop die hebben een klap gehad met als gevolg de kromme stootstangen. Het advies van Arne is, als de kleppen niet lekken, hoef je er niks aan te doen. Door aan de binnenkant van de kop, boven de kleppen, WD40 te spuiten kunnen we checken of er kleppen lekken. Dit is het geval bij de uitlaatklep 3 en 4. Met geïmproviseerd gereedschap besluiten we toch de kleppen eruit te halen. Dit blijkt hoog nodig want het zit vol met roet en olie resten. Na overleg met onze monteur op afstand kunnen de kleppen weer terug met nieuwe rubbertjes. Een nieuwe test met WD40, is er na genoeg geen lekkage. Arne is inmiddels zo betrokken bij ons avontuur, dat hij ook niet kan wachten op motor geronk!
Na een dag hard werken Zit de kop er op me 18 nieuwe kopbouten. Het aandraaien van dit gebeuren gaat systematische en volgens een schema, en wordt nauwkeurig uitgevoerd met een momentsleutel in newtonmeters. Het is belangrijk dat de nieuwe koppakking gelijkmatig wordt aangeduwd en de bouten allemaal dezelfde kracht uiten om lekkage te voorkomen. Daarna gaat het snel, de stootstangen en tuimelaars zijn snel geplaatst nadat ze een poosje in een badje van verse smeerolie hebben gelegen. De brandstoffilterhouder, verstuivers en de nodige leidingen vinden ook hun plek weer terug en worden meteen afgetopt met diesel.
Al het gewicht wat voor in de punt lag, komt langzaam weer midscheeps te liggen en zorgt ervoor dat de boeg weer omhoog komt. Vandaag wordt de motor gevoed met 4 liter verse olie. Voor dat de motor ook maar enigszins gestart kan worden is het belangrijk dat alle cruciale onderdelen en kanalen voldoende olie hebben, om droog lopen te voorkomen. De spanning stijgt met de dag. “Doe ie het of doet ie het niet”
Het is bijna weer een volledig motorblok. Alle onderdelen die eraf moesten om bij het blok te kunnen zijn weer terug geplaatst incl nieuwe pakkingen. Het uitlaatspruitstuk gaf wat moeilijkheden omdat er een minimaal verschil is met de vorige kop. Het vergde wat geduld om de moertjes met ringetjes terug te plaatsen op onmogelijke plekken waar je net niet bij kan met een dop of steeksleutel en je jezelf in alle bochten moet wringen om niet dat moertje te laten vallen.
Today is the day! Na 3 weken van voorbereiden en sleutelen gaat het vandaag eindelijk gebeuren. Voor dat we echt gaan starten zijn er nog een aantal belangrijke punten. De kleppen moeten gesteld, water in toevoerleiding zodat de impeller niet droog komt te staan, koelvloeistof afvullen en nog een keer het oliepeil checken. In de tussentijd dat Akko nogmaals alles na loopt, haal ik Hans en Janet op zei zullen het moment supreme aanschouwen. De prosecco staat Koud!
Janet houd de camera in de aanslag. Ik zit buiten om de contactsleutel op commando om te draaien terwijl Akko de boel ontlucht tijdens het starten. Na wat pogingen slaat de motor niet aan. Hans en Janet zijn muisstil terwijl Akko beteuterd naar het blok ijzer zit te staren. Hij loopt alles in zijn hoofd na wat er misschien niet zou kunnen kloppen en zegt dan, hij zo het toch echt moeten doen! Toch die bus remreiniger maar weer proberen…. Als ik de sleutel nogmaals omdraai is het raak! Perkins is alive. Het motortje draait als nieuw wat een verschil. De opluchting is groot en bij Akko zie ik een glimlach van oor tot oor! Het is fijn om dit moment te delen met Hans en Janet die altijd op de achtergrond betrokken waren. De prosecco knalt open en de kurk beland weer netjes in kuip, een mooi aandenken!